Linux bir sistem kullanıyorsanız, FTP den bazı şeyleri düzenli olarak çekmeniz gerekiyorsa, aşağıdaki şekilde linux komut satırından bir ftp klasörünü topluca çekebilirsiniz. Aşağıdaki komutta 1.2.3.4 ipsinden ftp hesabındaki tüm klasörleri çekmesin söylüyoruz. (-r komutu recursive , yani klasörü içindekilerle birlikte çeker)
Not : {username} ve {password} yerine size tahsis edilen bilgileri girmelisiniz.
wget -r ftp://1.2.3.4/ --user {username} --password {password}
uname -a : bu komut, sistem ve kernel bilgilerini verir. (kernel dediğimiz linux çekirdeğidir.)
head -n1 /etc/issue : kullandığımız linux dağıtımını görüntüler.
mount : dosya sistemini monte etmeye yarar
date : bilgisayarın saatini ve tarihini görüntüler.
uptime : sistemin ne kadar süredir kesintisiz çalıştığını, sistemdeki aktif kullanıcı sayısını ve sistemin yük ortalamalarını görüntüler.
whoami : Who Am I? komutu, sistemdeki kullanıcı adınızı görüntüler
man [command] : man kelimesinden sonra girilen komutun, hangi parametrelerle nasıl kullanılacağına dair bilgi verir.
CTRL – z : o an çalışan komutun çalışmasını durdurur, beklemeye alır.
CTRL – c : o an çalışan komutu sonlandırır.
CTRL – a : komut yazdığımız sırada, satırın başına gider
CTRL – e : komut yazdığımız sırada, satırın sonuna gider
CTRL – u : komut satırında, yazdığımız komutun herhangi bir karakterinin üzerindeyken, satırın başından başlayıp bulunduğumuz karaktere kadar olan karakterleri keser
CTRL – k : komut satırında, yazdığımız komutun herhangi bir karakterinin üzerindeyken, satırın sonundan başlayıp bulunduğumuz karaktere kadar olan karakterleri keser
CTRL – r : girdiğimiz karakterlere göre, yaptığımız aramaları teker teker görüntüler
!! : son çalıştırdığımız komutu tekrar çalıştırır.
!abc : abc ile başlayan son komutu tekrar çalıştırır.
!abc:p : abc ile başlayan, çalıştırdığımız son komutu gösterir. çalıştırmaz, sadece print eder.
!* : son çalıştırdığımız komutun parametrelerini gösterir.
!$ : son çalıştırdığımız komutun son parametresini gösterir.
env : sistemdeki tüm değişkenleri listeler
echo $name : name adındaki değişkenin hangi değere sahip olduğunu gösterir
export name = value : name değişkenine value değerini atarız.
$HOME : ana dizini gösterir.
$PATH : path dizinin gösterir.
pwd : o anda bulunduğumuz dizini gösterir.
ls : bulunduğumuz dizindeki dosyaları ve klasörleri listeler.
mkdir [directory] : yeni bir dizin yaratır.
cd [directory] : bulunduğumuz dizinden farklı bir dizine geçmemizi sağlar.
cd .. : bir üst dizine çıkmamızı sağlar.
touch [filename] : yeni bir dosya yaratır.
cat [file1] [file2] : dosyaları ard arda sıralayarak standart çıkışa yazar
less [filename] : satırlarını numaralandırarak dosyanın içeriğini gösterir.
file [filename] : Dosyanın türünü gösterir.
cp [file1] [file2] : file1 dosyasını file2 dosyasına kopyalar.
mv [file1] [file2] : file1 dosyasını file2 dosyasına taşır. bunu dosyayı farklı bir dizine taşırken, ya da dosyanın ismini değiştirirken kullanabiliriz.
rm [filename] : dosyayı siler.
head [filename] : dosyanın ilk 10 satırını görüntüler.
tail [filename] : dosyanın son 10 satırını görüntüler.
tail -f [filename] : dosyanın son 10 satırını, değiştikce canlı olarak görüntülemeye devam eder.
ps : o anda kullandığımız işlemleri listeler
psaux : o anda bilgisayarın da gerçekleştirdiği tüm işlemleri listeler
top : anlık olarak işlemleri gösterir, sistemin ne kadar hafıza kullandığı vb. parametreler anlık olarak değişir.
kill [pid] : yukarıdaki komutlarla listelediğimiz işlemlerin her biri bir PID’e sahiptir, bu PID’ı kullanarak işlemi sonlandırabilir.z
pkill [name] : listelediğimiz işlemleri bu komutla isimlerini kullanarak da sonlandırabiliriz.
killall [name] : name ismi ile başlayan tüm işlemleri sonlandırmaya yarar.
grep [kelime] [file] : file dosyası içindeki kelime geçen tüm satırları gösterir.
grep -v [metin] [file] : dosyada, içinde aranan metin geçmeyen satırları gösterer.
grep -o [metin] [file] : dosyada aranan metin varsa, sadece onu gösterir
grep -r [metin] [file] : içinde aranan metin geçen satırları sondan başa doğru gösterir
grep -i [metin] [file] : büyük-küçük harf duyarlı arama yapar.
find /dir/ -name name* : name ismi ile (name*) başlayan dosyaları bulur.
find /dir/ -user name* : isminde name kelimesi geçen dosyaları bulur.
find /dir/ -mmin num : dizinde, num (num yerine bir sayı yazılacak) dakikadan daha az saniye önce değiştirilmiş dosyaları bulur.
whereis [command] : girilen komutun, binary / source / manual dosyalarının nerelerde olduğunu gösterir.
locate [filename] : ismi girilen dosyanın bilgisayarda nelerde olduğunu listeler, aynı isme sahip birden çok dosyanın dizinlerini alt alta listeler. sistem indexi içinde arama yapmak gibidir.
cmd < file : dosyayı, komut ile birlikte çalıştırır. Örneğin, gedit < deneme.txt yazdığımız zaman, deneme.txt dosyasının içeriğini alır, yeni bir txt dosyasıymış gibi gedit ile açar.
cmd1 < (cmd2) : cmd2 komutunun çıktısını, cmd1 komutunun içerisinde kullanır. örneğin, cmd2 komutunda, grep ile bir arama yaparız, bunun çıktısını alıp cmd1 komutunda gedit ile yeni bir metin dosyası ile kullanabiliriz.
cmd > file : cmd komutu ile elde edilen çıktıyı file dosyasına yazar.
cmd 2> file : komut sırasında oluşan hataları dosyaya yazar
cmd &> file : komut sırasında oluşan tüm çıktıları dosyaya yazar
cmd1 ; cmd2 : cmd2 komutundan sonra cmd1 komutu çalışır
cmd1 && cmd2 : cmd1 komutu başarılıysa, cmd2 komutu çalışır.
cmd1 || cmd2 : cmd1 komutu başarılı değilse, cmd2 komutu çalışır.
cmd & : komut arkaplanda çalışır
ls -a : dizindeki tüm dosya ve klasörleri listeler
ls -R : dizindeki dosyaları, klasörleri ve klasörlerin içindeki dosyaları da listeler
ls -r : dizindeki tüm dosya ve klasörleri tersten listeler
ls -t : dizindeki klasör ve dosyaları son değiştirilme tarihlerine göre listeler
ls -S : dosyaları ve klasörleri boyutlarına göre listeler
ls -l : dosyaları ve klasörleri, detaylı şekilde listeler. (son değiştrilme tarihleri, oluşturan kullanıcı vs.)
ls -1 : her dosya ve klasör ismini tek satır olacak şekilde listeler
ls -m : dosya ve klasör isimlerini aralarına virgül koyarak listeler
ls -Q : dosya ve klasör isimlerini çift tırnak (” “) içerisinde listeler
CTRL-R : dosyayı açar
CTRL-O : dosyayı kaydeder
CTRL-X : dosyayı kapatır
ALT-A : text seçmeyi başlatır, yön tuşları ile text seçilebilir
CTRL-K : seçilen metni keser
CTRL-U : metni yapıştırır
ALT-/ : dosyanın sonuna gider
CTRL-A : satır başına gider
CTRL-E : satır sonuna gider
CTRL-C : satırın kaçıncı satır olduğunu ve tüm dosya içerisinde % kaçıncı satır olduğunu gösterir
CTRL-_ : belirtilen satıra gider
CTRL-W : dosya içinde arama yapar
ALT-W : arama yaptıktan sonra bir sonraki metni bulur
CTRL-\ : bul ve değiştir işlemini yapar
screen : yeni bir screen oturumu başlatır
screen -r : screen oturumunu kaldığı yerden devam ettirir
screen -list : aktif screenleri listeler
CTRL-A : screen için ekran komutlarını etkinleştirir
CTRL-A c : yeni bir pencere açar
CTRL-A n : bir sonraki pencereye geçer
CTRL-A p : bir önceki pencereye geçer
CTRL-A “ : terminalleri gösterir
CTRL-A A : bash ismini değiştirmeye yarar
CTRL-A K : screen oturumunu bitirir
chmod 775 [file] : dosya modunu 775 olarak değiştirir
chmod -R 600 [folder] : klasör modunu 600 olarak değiştirir
chown [user]: [g-roup] [file] : dosyanın kullanıcı ve kullanıcı grubunu değiştirmeye yarar
4 : okuma (read (r))
2 : yazma (write (w))
1 : çalıştırma (execute (x))
Çoğu zaman bir uzak sunucuya ssh üzerinden bağlanırız. Bir shell (terminal, veya kabuk artık ne diyorsanız) komutu çalıştırığınızda ve daha sonra çıkış işlemi yaptığınızda, işlem veya komut kapatılır (kill edilir). Bazı işler ise öyle 1-2 dakikada bitmez, uzun bir süre çalışması gerekir. Bu durumda, çıkmanız da gerekiyorsa, ne yapacaksınız? nohup ön komutunu kullancaksınız.
nohup komut_adi &
şeklinde bir kullanımı var.
Sonundaki ampersant işareti (&) arka planda çalışmasını sağlar. nohup ise çıkış yapıldığında kill edilmesini engeller. Yani normalde de
komut &;
şeklinde kullanıp ssh içinde gezerken arka planda bir işlem yapabilirsiniz.
Tekrar sshtan girip çalışan komutlara baktığımızda o arka planda uzun süre çalışacak komutun çalışıyor olduğunu görebiliriz. Bunun için
ps aux
yazmamız yeterli olacaktır.
Not : nohup komut önceliğini (nice değerini) değiştirmez, onu yine komutu verirken siz istiyorsanız parametre vererek yapabilirsiniz.
Sleep komutu, beklemek manasına geliyor. Tek yaptığı iş beklemek. Beklemenin ne gibi bir işe yaradığını ile ancak birazcık işin içine girmiş olanlar bilebilir diyorum. Bazı şeylerin yapıldığından emin olmak, bittiğinden emin olmak için, veya void metodlardan yanıt alınmayacağı durumlarda, istatistiksel olarak ne kadar sürdüğünü bilenler, bu komutu kullanabilirler.
Linux gurusu olan biri, bir hatırlatıcı olarak bile kullanabilir bu komutu.
Küçük bir örnek olarak
sleep 1h; mail -s “Ahmeti ara!” ben@mailadresim.com
1 saat sonra mailime gelen “ahmeti ara” mailiyle birden irkilip, ahmeti aramam gerektiğini hatırlayabilirim.
burada 1h deki h harfi hour yanisaat manasındadır.
bir şey yazmazsanız saniyedir. (s)
dakika için minute yani m harfi kullanmalısınız.
Programcılar sleep komutunu genelde belirli bir süre kodu duraklatmak için kullanırlar. Siz de çok yük getirici bir işlem yapıyorsanız, ara sıra diğer kullanıcıların işlemlerini aksattırmamak için sisteme bir nefes aldırmak isteyebilirsiniz, öyleyse kullanın.